4. Montaż
4.1. Rozpakowanie i sposób obchodzenia się z akumulatorem
Podczas rozpakowywania akumulatora należy zachować ostrożność. Akumulatory są ciężkie. Nie wolno podnosić akumulatora trzymając go za zaciski lub kable BMS. Akumulator wyposażony jest w dwa uchwyty do przenoszenia umieszczone po jego obu stronach. Informacje na temat masy akumulatorów podano w rozdziale Dane techniczne.
Należy zapoznać się z budową akumulatora. Główne zaciski akumulatora na górnej ściance oznaczone są symbolem „+” dla dodatniego i symbolem „-” dla ujemnego, co ułatwia zapewnienie prawidłowej polaryzacji.
Każdy akumulator posiada dwa kable BMS do komunikacji z BMS. Jeden kabel ma 3-biegunowe złącze męskie, a drugi 3-biegunowe złącze żeńskie. W zależności od modelu akumulatora kable BMS znajdują się po jednej stronie akumulatora lub po jego dwóch przeciwległych stronach.
Podczas prowadzenia prac związanych z akumulatorem należy dopilnować, by kable BMS nie uległy uszkodzeniu.
 |
Widok z góry i z boku przedstawiający zaciski akumulatora (+ i -), kable BMS i uchwyty do przenoszenia
4.2. Należy pobrać i zainstalować aplikację VictronConnect
Aplikację VictronConnect na Androida, iOS lub macOS można pobrać z odpowiednich sklepów z aplikacjami. Więcej informacji na temat aplikacji podano na stronie produktu VictronConnect.
 |
Aplikacja VictronConnect komunikuje się z BMS poprzez Bluetooth
4.2.1. Aktualizacja oprogramowania sprzętowego akumulatora i BMS
W chwili aktualizacji oprogramowania sprzętowego BMS automatycznie odbywa się również aktualizacja oprogramowania sprzętowego akumulatora. Dzieje się to albo za pośrednictwem aplikacji VictronConnect, albo, w przypadku Lynx Smart BMS NG w połączeniu z urządzeniem GX, za pośrednictwem portalu VRM. Należy dopilnować, by zainstalowana była najnowsza wersja VictronConnect. Gwarantuje to dostępność najnowszej wersji oprogramowania sprzętowego akumulatora.
Przy pierwszym połączeniu w aplikacji VictronConnect może pojawić się żądanie zaktualizowania oprogramowania sprzętowego. W takim przypadku należy zezwolić na dokonanie aktualizacji oprogramowania.
Jeśli w późniejszym terminie do systemu zostanie dodany jeden lub więcej akumulatorów, ich oprogramowanie sprzętowe zostanie automatycznie zaktualizowane przez BMS.
Chcąc sprawdzić wersję oprogramowania sprzętowego akumulatora i BMS wykonaj następujące działania:
|  |
4.3. Wstępne ładowanie przed użyciem
4.3.1. Jaki jest cel ładowania akumulatorów przed użyciem
Informacje w tym rozdziale dotyczą wyłącznie sytuacji, w której akumulatory połączone są szeregowo.
W chwili wysyłki z fabryki akumulatory litowe są naładowane jedynie w około 50 %. Jest to wymóg zapewnienia bezpieczeństwa podczas transportu. Jednak ze względu na różnice w czasie transportu i warunków magazynowania, w chwili instalacji akumulatory nie zawsze mają identyczny ładunek.
Ładowanie nowych akumulatorów indywidualnie, przed połączeniem ich szeregowo, skróci czas ładowania.
Wbudowany system równoważenia ogniw akumulatorowych jest w stanie skorygować jedynie niewielkie różnice ładunku poszczególnych akumulatorów. Poziom naładowania poszczególnych, nowych akumulatorów może się znacznie różnić, a różnice - jeśli akumulatory zostaną zamontowane w takim stanie - nie zostaną skorygowane, szczególnie w przypadku połączenia szeregowego. Należy pamiętać, że różnice w stanie naładowania pomiędzy akumulatorami to nie to samo, co brak równowagi pomiędzy napięciem ogniw w akumulatorze. Dzieje się tak dlatego, że obwody równoważące ogniwa w jednym akumulatorze nie mogą wpływać na ogniwa w innym akumulatorze.
4.3.2. Sposób ładowania akumulatorów przed użyciem
Ostrzeżenie
Ładując poszczególne akumulatory litowe należy zawsze używać ładowarki sterowanej przez BMS.
Procedura ładowania wstępnego:
Jeśli bateria akumulatorowa składać się będzie z akumulatorów połączonych szeregowo w celu utworzenia zestawu o wyższym napięciu, wówczas każdy akumulator należy najpierw naładować indywidualnie. Do wstępnego ładowania należy użyć przeznaczonej do tego ładowarki lub falownika/ładowarki z układem BMS.
Tylko pojedynczy akumulator lub zestaw akumulatorów połączonych równolegle można ładować jako jeden.
Informacje na temat konfiguracji podano w instrukcji obsługi BMS.
Ustaw ładowarkę na profil ładowania zgodnie z opisem w rozdziale Ładowanie akumulatora i zalecane ustawienia ładowarki.
Sprawdź, czy akumulator, BMS i ładowarka komunikują się ze sobą. Można to zrobić odłączając jeden z kabli BMS akumulatora od BMS i sprawdzając, czy ładowarka się wyłącza. Następnie podłącz kabel BMS i sprawdź, czy ładowarka ponownie się włącza.
Włącz ładowarkę i sprawdź, czy ładowarka ładuje akumulator.
Należy pamiętać, że jeśli podczas ładowania wystąpi brak równowagi pomiędzy ogniwami akumulatora, BMS może wielokrotnie wyłączać i włączać ładowarkę. Można zauważyć, że ładowarka wyłącza się na kilka minut, a następnie na krótki czas ponownie się włącza, po czym znów się wyłącza. Nie jest to powód do obaw, taki schemat będzie się powtarzał, aż ogniwa się zrównoważą. Po zrównoważeniu ogniw ładowarka będzie pracować bez przerwy do chwili pełnego naładowania akumulatora.
Akumulator jest w pełni naładowany, gdy ładowarka osiągnie stan ładowania konserwacyjnego, a w aplikacji VictronConnect stan ogniw akumulatora zostanie określony jako „zrównoważony”. W przypadku, gdy stan ogniw akumulatora jest „nieznany” lub „niezrównoważony”, ładowarka będzie wielokrotnie uruchomiona ponownie, aż stan ogniw akumulatora będzie „zrównoważony”.
 |
Ładowanie wstępne z użyciem BMS
4.4. Montaż
Podczas montażu należy spełnić następujące wymagania:
Akumulator można zamontować w pozycji pionowej lub na boku, lecz nie w taki sposób, by jego zaciski były skierowane w dół.
Akumulator nadaje się wyłącznie do użytku w pomieszczeniach zamkniętych i należy go instalować w suchym miejscu.
Akumulatory są ciężkie. Przenosząc akumulator do docelowego miejsca należy użyć odpowiedniego sprzętu do transportu.
Akumulator należy zamontować we właściwy i bezpieczny sposób, gdyż w razie kolizji drogowej może się przemieszczać z energią pocisku.
Podczas ładowania lub rozładowywania akumulatory wytwarzają pewną ilość ciepła. Ze wszystkich czterech stron akumulatora należy zachować 20 mm wolnej przestrzeni, co ma na celu umożliwienie swobodnego przepływu powietrza.
4.5. Podłączenie przewodów akumulatora
Podczas podłączania zacisków akumulatora do sieci prądu stałego lub innych akumulatorów należy zwrócić uwagę na polaryzację akumulatora. Należy zachować ostrożność, by nie zewrzeć zacisków akumulatora.
Kable należy podłączyć zgodnie ze schematem:
|  Podłączenie kabla akumulatora |  Zaciski akumulatora |
Ważne
Dokręć śruby z momentem obrotowym 10 Nm. Używaj wyłącznie izolowanych narzędzi pasujących do rozmiaru łba śruby.
4.5.1. Przekrój poprzeczny kabla i wartości bezpieczników
Należy używać kabli akumulatorowych o przekroju odpowiadającym prądom, jakich można się spodziewać w systemie akumulatorowym.
Akumulatory mogą wytwarzać bardzo duże prądy; wszystkie połączenia elektryczne akumulatora należy koniecznie zabezpieczyć bezpiecznikiem.
Kable akumulatora należy dobrać w taki sposób, by przenosiły maksymalny oczekiwany prąd w instalacji. Należy zastosować bezpiecznik o parametrach odpowiednich do rozmiaru kabla akumulatora.
Więcej informacji na temat przekroju poprzecznego kabli, typów i parametrów bezpieczników podano w podręczniku Wiring Unlimited.
Maksymalny poziom rozładowania akumulatora podano w tabeli Dane techniczne. Natężenie prądu w instalacji, a tym samym wartość znamionowa bezpiecznika, nie powinny przekraczać wartości tego prądu znamionowego. Bezpiecznik musi odpowiadać najniższej wartości prądu znamionowego, czyli prądu znamionowego kabla, prądu znamionowego akumulatora lub prądu znamionowego instalacji.
4.5.2. Podłączenie pojedynczego akumulatora
|
Pojedynczy akumulator |
4.5.3. Łączenie kilku akumulatorów szeregowo
|
Kilka akumulatorów połączonych szeregowo |
4.5.4. Łączenie kilku akumulatorów równolegle
|
Kilka akumulatorów połączonych równolegle |
4.5.5. Łączenie kilku akumulatorów szeregowo/równolegle
|
Kilka akumulatorów połączonych szeregowo/równolegle
Nie wolno łączyć ze sobą punktów środkowych ani podłączać do nich żadnych innych elementów |
4.5.6. Baterie akumulatorowe złożone z różnych akumulatorów
W idealnym przypadku budując baterię akumulatorową należy stosować identyczny model akumulatorów, o identycznej pojemności i wieku. Istnieją jednak sytuacje, w których nie jest to możliwe, na przykład gdy należy zwiększyć pojemność poprzez dodanie większej liczby akumulatorów lub gdy konieczna jest wymiana jednego akumulatora w zestawie akumulatorów. W takich przypadkach należy się zastosować do wskazówek podanych w poniższej tabeli.
Typ baterii akumulatorowej | Czy dozwolone są różne pojemności? | Czy dozwolony jest różny wiek akumulatorów? |
|---|---|---|
Równolegle | Tak | Tak |
Szeregowo | Nie1) | Tak2) |
Szeregowo/równolegle – w obrębie ciągu w układzie szeregowym | Nie1) | Tak2) |
Szeregowo/równolegle – w przypadku wymiany lub dodania całego ciągu w układzie szeregowym | Tak | Tak |
1) Wszystkie akumulatory muszą mieć tę samą pojemność i ten sam numer katalogowy 2) Różnica wieku nie powinna przekraczać 3 lat | ||
Informacje dodatkowe:
Wobec faktu, że stare akumulatory mają zmniejszoną pojemność, łączenie ich szeregowo z nowymi akumulatorami lub łączenie szeregowe akumulatorów o różnej pojemności skutkować będzie brakiem zrównoważenia pomiędzy akumulatorami. Ta nierównowaga będzie się z czasem zwiększać i powodować ogólne zmniejszenie pojemności baterii akumulatorowej. Teoretycznie akumulator o najniższej pojemności określi całkowitą pojemność ciągu szeregowego, ale w rzeczywistości ogólna pojemność szeregowego łańcucha z czasem będzie się jeszcze bardziej zmniejszać. Na przykład, jeśli akumulator 50 Ah jest połączony szeregowo z akumulatorem 100 Ah, całkowita pojemność szeregu wynosi 50 Ah. Jednak z biegiem czasu akumulatory tracą zrównoważenie, a gdy różnica osiągnie, powiedzmy, 10 Ah, całkowita pojemność baterii akumulatorów wyniesie 50 Ah - 10 Ah = 40 Ah. Ogniwa najbardziej naładowanego akumulatora podczas ładowania wykażą przepięcie, ale nie będą w stanie przesłać nadmiaru napięcia do pozostałych ogniw akumulatora. BMS będzie stale ingerował, co spowoduje, że najbardziej pusty akumulator będzie zbyt głęboko rozładowywany, a najpełniejszy zostanie przeładowany.
4.6. Podłączenie BMS
Do każdego akumulatora dołączone są dwa kable BMS ze złączem męskim M8 i żeńskim M8, które należy podłączyć do BMS.
Kable BMS po obu stronach lub po jednej stronie |
Złącze żeńskie i męskie BMS
Podłączone złącza BMS |
Sposób połączenia kabli:
W przypadku pojedynczego akumulatora obydwa kable należy podłączyć bezpośrednio do BMS.
W przypadku baterii akumulatorowej składającej się z kilku akumulatorów każdy akumulator należy połączyć (łańcuchowo), a do BMS podłączyć pierwszy i ostatni kabel. Akumulatory można łączyć ze sobą w dowolnej kolejności.
Jeśli BMS znajduje się zbyt daleko, a kable są za krótkie, użyj opcjonalnych przedłużaczy. Przedłużacze dostępne są w parach i mają różne długości. Więcej informacji podano na stronie produktu przedłużaczy.
 Połączenie BMS z pojedynczym akumulatorem |  Połączenie BMS z dwoma akumulatorami (z opcjonalnymi kablami przedłużającymi) |  Połączenie BMS z kilkoma akumulatorami |
4.7. Ustawienia ładowarki
Zalecane parametry ładowania dla poniższych źródeł ładowania to:
Dla modeli 12,8 V: napięcie ładowania absorpcyjnego 14,2 V, czas ładowania absorpcyjnego 2 godziny i napięcie konserwacyjne 13,5 V
Dla modeli 25,6 V: napięcie ładowania absorpcyjnego 28,4 V, czas ładowania absorpcyjnego 2 godziny i napięcie konserwacyjne 27,0 V
Dla modelu 51,2 V: Napięcie ładowania absorpcyjnego 56,8 V, czas ładowania absorpcyjnego 2 godziny i napięcie konserwacyjne 54,0 V
Zalecane wartości prądu ładowania podano w rozdziale Ładowanie akumulatora i zalecane ustawienia ładowarki i tabeli w rozdziale Dane techniczne.
Więcej informacji na temat ustawień ładowania poszczególnych ładowarek lub falowników/ładowarek podano w instrukcjach obsługi zamieszczonych na odpowiednich stronach produktów.
Regulacja napięć ładowania nie jest konieczna w przypadku falowników/ładowarek i ładowarek sterowanych przez DVCC, takich jak ładowarki solarne Orion XS i MPPT. To ustawienie jest automatyczne i nieznacznie różni się od ustawienia ręcznego. Więcej informacji na temat DVCC podano w instrukcji obsługi urządzenia GX na odpowiedniej stronie produktu.
4.8. Uruchomienie
Po wykonaniu wszystkich połączeń należy sprawdzić okablowanie systemu, włączyć zasilanie systemu i sprawdzić działanie BMS. Należy działać zgodnie z poniższą listą kontrolną:
 | Sprawdź polaryzację wszystkich kabli akumulatora. |
| Sprawdź przekrój poprzeczny wszystkich przewodów akumulatora. |
| Sprawdź, czy wszystkie końcówki kablowe akumulatora zostały prawidłowo zaciśnięte. |
| Sprawdź, czy wszystkie połączenia przewodów akumulatora są dobrze dokręcone (nie przekraczaj maksymalnego momentu obrotowego). |
| Pociągnij lekko każdy kabel akumulatora i sprawdź, czy połączenia są dobrze dokręcone. |
| Sprawdź wszystkie połączenia kabli BMS i upewnij się, że pierścienie śrubowe złącza są dokręcone do oporu. |
| Do akumulatora (lub baterii akumulatorowej) podłącz plusowy i minusowy przewód prądu stałego instalacji. |
| Sprawdź parametry bezpiecznika/bezpieczników ciągu (jeśli dotyczy). |
| Zamontuj bezpiecznik/bezpieczniki ciągu (jeśli dotyczy). |
| Sprawdź parametry głównego bezpiecznika. |
| Zamontuj główny bezpiecznik. |
| Sprawdź, czy wszystkie źródła ładowania akumulatora skonfigurowano z prawidłowymi ustawieniami. |
| Włącz wszystkie ładowarki akumulatorów i wszystkie odbiorniki energii. |
| Sprawdź, czy BMS jest włączony. |
| Odłącz dowolny kabel BMS i sprawdź, czy BMS wyłącza wszystkie źródła ładowania i wszystkie odbiorniki energii. |
| Podłącz ponownie kabel BMS i sprawdź, czy wszystkie źródła ładowania i odbiorniki energii ponownie się włączają. |